Phân tích trao duyên – dàn ý phân tích toàn bài và từng đoạn
Bài viết hướng dẫn phân tích Trao Duyên một cách chi tiết, hướng dẫn lập dàn ý trao duyên. Phân tích mẫu từng đoạn 12 câu đầu, 14 câu đầu, 18 câu đầu và 8 câu cuối bài trao duyên hay và mới nhất
Trao Duyên là một trích đoạn trong tác phẩm “Truyện Kiều” của đại thi hào Nguyễn Du. Hôm nay HocThatGioi sẽ cùng bạn tìm hiểu và phân tích trao duyên để học giỏi hơn bài này nói riêng cũng như môn ngữ văn 10 nói chung bạn nhé.
Nội dung đoạn trích Trao Duyên
“Cậy em, em có chịu lời,
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.
Giữa đường đứt gánh tương tư,
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em.
Kể từ khi gặp chàng Kim,
Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề.
Sự đâu sóng gió bất kỳ,
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai?
Ngày xuân em hãy còn dài,
Xót tình máu mủ, thay lời nước non.
Chị dù thịt nát xương mòn,
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây.
Chiếc thoa với bức tờ mây
Duyên này thì giữ, vật này của chung.
Dù em nên vợ nên chồng,
Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên!
Mất người còn chút của tin,
Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa.
Mai sau dù có bao giờ,
Đốt lò hương ấy, so tơ phím này.
Trông ra ngọn cỏ gió cây,
Thấy hiu hiu gió, thì hay chị về.
Hồn còn mang nặng lời thề,
Nát thân bồ liễu đền nghì trúc mai.
Dạ đài cách mặt, khuất lời,
Rảy xin chén nước cho người thác oan.
Bây giờ trâm gãy bình tan,
Kể làm sao xiết muôn vàn ái ân!
Trăm nghìn gửi lạy tình quân
Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi.
Phận sao phận bạc như vôi?
Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng.
Ôi Kim Lang! Hỡi Kim lang!
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây!”
Đọc hiểu đoạn trích Trao Duyên
Vị trí:
Đoạn trích từ câu 723 đến câu 756 trong Truyện Kiều, là lời của Thúy Kiều nói với Thúy Vân
Bố cục – 3 phần:
- Phần 1 (12 câu đầu): Kiều thuyết phục và trao duyên cho Thúy Vân
- Phần 2 (14 câu tiếp): Kiều trao kỉ vật và dặn dò
- Phần 3 (còn lại): Kiều đau đớn và độc thoại nội tâm
Giá trị nội dung
Đoạn trích thể hiện bi kịch trong tình yêu của Thúy Kiều qua đó thể hiện tiếng kêu đau đớn của tác giả về số phận con người trong xã hội phong kiến
Giá trị nghệ thuật
Bằng hình thức độc thoại và kết hợp sử dụng giữa ngôn ngữ trang trọng với lối nói dân giản dị, tác giả đã thể hiện đặc sắc diễn biến tâm trạng phức tạp và bế tắc của Thúy Kiều trong đêm trao duyên.
Phân tích dàn ý Trao Duyên
I. Mở bài
– Giới thiệu về tác giả Nguyễn Du và tác phẩm “Truyện Kiều”
– Giới thiệu về đoạn trích Trao duyên
II. Thân bài
1. Phân tích 12 câu đầu Trao Duyên
“Cậy em em có chịu ….
……………………………………….
………..chín suối hãy còn thơm lây”
Nội dung 12 câu đầu: Kiều thuyết phục và trao duyên cho Thúy Vân (từ câu 1 đến 12)
a. Hai câu đầu: Lời nhờ cậy
– Lạy: trang nghiêm, hệ trọng
– Thưa: kính cẩn, trang trọng với bề trên hoặc người lớn tuổi hơn mình
⇒ Không khí trao duyên trang trọng, thiêng liêng.
⇒ Sự việc bất ngờ, phi lý mà lại hợp lý, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sắp nhờ, thấy được sự nhạy cảm, tinh tế và khôn khéo của Thúy Kiều.
b. Mười câu còn lại: Lí lẽ trao duyên của Thúy Kiều
+ Cảnh ngộ của Thúy Kiều:
– “đứt gánh tương tư”: mối tình dở dang, đứt quãng.
– “sóng gió bất kì”: tai họa ập đến gia đình nàng.
– Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai”: Lựa chọn giữa hiếu và tình.
– “mối tơ thừa”: mối tình duyên Kim-Kiều; “chắp mối”: Thúy Vân là người nhận lại mối tình dang dở đó → cách nói nhún nhường, trân trọng vì Kiều hiểu rõ sự thiệt thòi của em.
– “mặc em”: phó mặc, ủy thác → vừa có ý mong muốn vừa có ý ép buộc Thúy Vân phải nhận lời.
+ Thúy Kiều kể vắn tắt mối tình với Kim Trọng
– Khi gặp chàng Kim
– Khi ngày quạt ước
– Khi đêm chén thề
⇒ Mối tình còn giang dở, lời hẹn ước của Thúy Kiều với Kim Trọng vẫn còn đó
+ Lời lẽ thuyết phục Thúy Vân
– “ngày xuân”: Thúy Vân còn trẻ, còn có tương lai.
– “xót tình máu mủ”: Tình chị em, tình ruột thịt thiêng liêng.
– “thịt nát xương mòn”, “ngậm cười chín suối”: Nàng tưởng tượng đến cái chết của mình để gợi sự thương cảm ở Thúy Vân.
⇒ Cách lập luận hết sức chặt chẽ, thấu tình cho thấy Thúy Kiều là người sắc sảo tinh tế, có đức hi sinh, một người con hiếu thảo, trọng tình nghĩa
⇒ 12 câu thơ đầu là lời nhờ cậy, giãi bày, thuyết phục của Thúy Kiều với Thúy Vân trước một sự việc hệ trọng mà nàng sắp thực hiện.
Để giúp các bạn hiểu rõ hơn HocThatGioi tổng hợp sẳn 9 bài văn mẫu phân tích 12 câu đầu đoạn trích Trao duyên rất hay. Giúp các bạn tham khảo và học tốt hơn.
2. Phân tích 14 câu giữa Trao Duyên
“Chiếc hoa với bức tờ….
……………………………………….
………..chén nước cho người thoác oan”
Nội dung 14 câu giữa: Kiều trao kỉ vật và dặn dò em (14 câu tiếp theo)
a. Sáu câu thơ đầu: Kiều trao kỉ vật cho em
– Kỉ vật: Chiếc vành, bức tờ mây, phím đàn, mảnh hương nguyền
⇒ Những kỉ vật thiêng liêng, quan trọng đối với Thúy Kiều và Kim Trọng
– Cách sử dụng từ ngữ: Duyên này thì giữ, vật này của tin
+ Duyên này: tình riêng của Kiều với Kim Trọng
+ Vật này của chung: của kim,Kiều và của cả Vân nữa
+ Của tin: những kỉ vật gắn bó, chứng giám cho tình yêu của Kim, Kiều
⇒ Sự giằng xé trong tâm trạng của Thúy Kiều
b. Tám câu còn lại: Lời dặn dò của Thúy Kiều
– Từ ngữ mang tính giả đinh: mai này, dù có
⇒ Kiều tưởng tượng về cảnh ngộ của mình trong tương lai
– Hình ảnh: lò hương, ngọn cỏ, lá cấy, hiu hiu gió, hồn, thân bồ liễu, đền nghì trúc mai, dạ đài, giọt nước, người thác oan
⇒ Gợi ra cuộc sống cõi âm, đầy thần linh, ma mị
– Nhịp điệu: chậm rãi, nhịp nhàng, thiết tha, tức tưởi như tiếng khóc não nùng, cố nén lại để không bật lên thành lời
⇒ Sự dằng xé, đau đớn và nhớ thương Kim Trọng đến tột cùng của Kiều
⇒ 14 câu thơ tiếp là một khối mâu thuẫn lớn trong tâm trạng Thúy Kiều: trao kỉ vật cho em mà lời gửi trao chất chứa bao đau đớn, giằng xé và chua chát.
Để giúp các bạn hiểu rõ hơn HocThatGioi tổng hợp sẳn 4 bài văn mẫu phân tích 14 câu giữa đoạn trích Trao duyên rất hay. Giúp các bạn tham khảo và học tốt hơn.
3. Phân tích 8 câu cuối Trao Duyên
“Bây giờ trâm gãy bình ….
……………………………………….
………..thiếp đã phụ chàng từ đây”
Nội dung 8 câu cuối: Kiều đau đớn và độc thoại nội tâm (8 câu cuối còn lại của trích đoạn)
– Sử dụng các thành ngữ chỉ sự tan vỡ, dở dang, bạc bẽo, trôi nổi của tình duyên và số phận con người: trâm gãy gương tan, hoa trôi lỡ làng, phận bạc như vôi
– Nghệ thuật đối lập giữa quá khứ và hiện tại gợi nên nỗi đau của Kiều ở hiện tại
– Nghệ thuật độc thoại nội tâm: Lời nói hướng đến Kim Trọng(người vắng mặt) nhưng lại là tự dằn vặt, dày vò chính mình
⇒ Tâm trạng của Thúy Kiều: vật vã, đau đớn rồi ngất đi trong tiếng kêu thảng thốt, ai oán.
⇒ Tâm trạng đau đớn đến cùng cực của Thúy Kiều khi hường về tình yêu của mình và Kim Trọng
Để giúp các bạn hiểu rõ hơn HocThatGioi tổng hợp sẳn 6 bài văn mẫu phân tích 8 câu cuối đoạn trích Trao duyên rất hay. Giúp các bạn tham khảo và học tốt hơn.
III. Kết bài
– Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn trích
– Cảm nhận của bản thân: là đoạn trích giàu cảm xúc, cho thấy vẻ đẹp của Thúy Kiều và tài năng của Nguyễn Du.
Trên đây là toàn bộ kiến thức về đoạn trích “Trao Duyên”. HocThatGioi hy vọng kiến thức này sẽ giúp bạn học tốt hơn và phân tích trao duyên tốt hơn. Nếu bài viết hữu ích, mong quý bạn đọc share cho bạn bè cùng tham khảo.
Một vài câu hỏi bài tập hay gặp liên quan đến bài Trao Duyên
Giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của đoạn thơ Trao duyên
Giá trị hiện thực
Đoạn trích Trao duyên đã tái hiện bức tranh phong kiến đầy chân thực. Đó không chỉ là việc một gia đình trung lưu bị án oan mà còn là hình ảnh người con gái xinh đẹp nhưng phải bán mình chuộc cha, chuộc em. Một xã hội coi con người như món hàng để trao đổi, mua bán; một xã hội mà người phụ nữ không được tôn trọng và không được sống cuộc sống theo mong ước của mình mà luôn phải nghe theo sự sắp đặt của người khác.
Giá trị nhân đạo
Nguyễn Du đã miêu tả chân thực số phận đau khổ, bất công của Kiều khiến chúng ta đồng cảm với nàng, thêm yêu thương và đau xót trước nỗi đau mà nàng phải chịu đựng; đồng thời khiến ta thêm trân trọng vẻ đẹp cũng như tài năng hiếm có, đáng ngưỡng mộ của một cô gái xuân xanh. Từ đó, ta thêm căm ghét xã hội phong kiến đầy bất công đẩy con người vào cảnh bần cùng không lối thoát, đó là một xã hội đáng bị lên án.
Thông điệp được gửi gắm qua đoạn thơ Trao duyên
Đoạn trích không chỉ giàu giá trị nghệ thuật cũng như nội dung sâu sắc mà nó còn mang nhiều thông điệp ý nghĩa:
- Xã hội cần có sự thay đổi trong hệ thống pháp luật để con người không phải chịu những bản án oan ức.
- Người phụ nữ cần được coi trọng, không phải là món hàng hóa để có thể mua bán. Phụ nữ cần được yêu thương, nâng niu, bao bọc, che chở.
- Tình yêu đóng góp một phần rất quan trọng trong cuộc sống tuy nhiên phải đặt chữ hiếu lên trên; phải biết đền đáp công ơn của cha mẹ bằng những hành động, việc làm thiết thực.
Từ đoạn thơ Trao duyên, liên hệ hình ảnh Kiều với hình ảnh người phụ nữ trong xã hội hiện nay
- Thúy Kiều là hình ảnh đại diện cho những người phụ nữ trong xã hội phong kiến, họ không có tiếng nói, không được tôn trọng. Dù nàng là một thiếu nữ xinh đẹp, tài năng nhưng không tránh khỏi cuộc đời long đong, lận đận. Chính xã hội bất công đã đẩy cuộc đời nàng trôi nổi, khốn khổ suốt bao nhiêu năm. Tuy nhiên, họ không có quyền cất lên tiếng nói đòi quyền bình đẳng cho mình mà chỉ im lặng, cam chịu.
- Ngày nay, khi xã hội phát triển, con người được đối xử công bằng hơn, người phụ nữ cũng từ đó mà được tôn trọng, được đối xử bình đẳng hơn. Họ có địa vị trong xã hội, có tiếng nói, được tôn trọng và có những thành công nhất định của mình. Ngoài ra, xã hội cũng như chính phủ các nước cũng có những chính sách thiết thực bảo vệ quyền và lợi ích của người phụ nữ.
⇒ Xã hội phát triển, người phụ nữ cũng ngày càng được coi trọng và có những giá trị riêng của mình. Họ được yêu thương và trân trọng nhiều hơn.
