Vật lý 12

Con lắc lò xo nằm ngang – cách viết phương trình dao động và bài tập áp dụng

Trong bài này, HocThatGioi sẽ chia sẻ cho các bạn về Con lắc lò xo nằm ngang – cách viết phương trình dao động và bài tập áp dụng, bài viết sẽ giúp các bạn biết được cách viết phương trình dao động của con lắc lò xo nằm ngang một cách chi tiết nhất và cũng sẽ có những bài tập giúp ta làm tốt hơn dạng này nhé!

Trước khi tìm hiểu cách viết phương trình dao động của con lắc lò xo nằm ngang, ta cần phải viết phương trình dao động của con lắc lò xo có dạng tổng quát như thế nào?

1. Phương trình dao động của con lắc lò xo

Phương trình dao động của con lắc lò xo có dạng:

Phương trình dao động con lắc lò xo
x=Acos(\omega t+\varphi)
Trong đó:
A là biên độ dao động của con lắc lò xo
\omega là tần số góc của con lắc lò xo
(\omega t+\varphi) là pha dao động của con lắc lò xo tại thời điểm t
\varphi là pha ban đầu của con lắc lò xo (tại thời điểm t=0)

Ví dụ của phương trình dao động con lắc lò xo:

x=20cos(2\pi t+\frac{\pi}{6} )(cm)

Lưu ý: Biên độ dao động A của của con lắc lò xo thường được tính theo đơn vị cm, thời gian được tính theo đơn vị giây (s)

2. Các bước viết phương trình dao động của con lắc lò xo nằm ngang

Để viết phương trình dao động của con lắc lò xo nằm ngang ta cần thực hiện 3 bước

2.1 Tìm biên độ dao động của con lắc lò xo

Ở bài toán viết phương trình dao động cho con lắc lò xo nằm ngang, đề bài thường cho con lắc lò xo lệch khỏi vị trí cân bằng 1 đoạn \Delta l rồi thả nhẹ cho con lắc lo xo chuyển động. Đoạn chênh lệch này cũng chính là biên độ dao động của con lắc lò xo nằm ngang

Con lắc lò xo nằm ngang
Con lắc lò xo nằm ngang

Nên việc tìm biên độ dao động của con lắc lò xo nằm ngang là cực kì đơn giản, chỉ cần xác định được đoạn chênh lệch của vật so với vị trí cân bằng.

A=\Delta l

Ví dụ minh hoạ:

Cho một con lắc lo xo nằm ngang gồm một lò xo nhẹ có độ cứng K và vật có khối lượng m, ban đầu người ta kéo vật ra xa một đoạn 5cm so với vị trí ban đầu rồi thả nhẹ cho vật chuyển động. Vật dao động với biên độ là bao nhiêu?
    Vì người ta kéo vật ra khỏi vị trí ban đầu một đoạn 5cm nên biên độ dao động của vật là:
    A=\Delta l=5 cm

    2.2 Tìm tần số góc của con lắc lò xo

    Công thức tính tần số góc của con lắc lò xo có độ cứng K và vật nặng m:

    Công thức tính tần số góc
    \omega=\sqrt{\frac{K}{m} }
    Trong đó:
    K là độ cứng của lò xo
    m là khối lượng vật gắn vào đầu lò xo

    Ví dụ tính tần số góc của con lắc lò xo nằm ngang:

    Cho một con lắc lo xo nằm ngang gồm một lò xo nhẹ có độ cứng K=40N/m và vật có khối lượng m=100g
      Ta có m=100g=0,1kg
      Tần số góc của con lắc lò xo là:
      \omega=\sqrt{\frac{K}{m}}=\sqrt{\frac{40}{0,1} }=20 rad/s
      Lưu ý: Đơn vị của m phải là kg

      2.3 Tính pha ban đầu của con lắc lò xo

      Để tính pha ban đầu của con lắc lò xo ta có công thức:

      Công thức tính độ lớn pha ban đầu
      cos(\varphi)=\frac{x}{A}
      Trong đó:
      \varphi là pha ban đầu của con lắc lò xo
      x là li độ của vật tại thời điểm t=0
      A là biên độ dao động
      • Nếu vật đang chuyển động theo chiều dương thì \varphi có giá trị âm (-)
      • Nếu vật đang chuyển động theo chiều âm thì \varphi có giá trị dương (+)

      Ví dụ minh hoạ:

      Cho một con lắc lo xo nằm ngang gồm một lò xo nhẹ có độ cứng K và vật có khối lượng m, vật có biên độ là 10cm, tại thời điểm t=0, vật có li độ là x=5cm và đang chuyển động theo chiều dương. Pha ban đầu của con lắc lò xo là bao nhiêu?
        Ta có công thức tính độ lớn pha ban đầu của con lắc lò xo là:
        cos(\varphi)=\frac{x}{A}\to \varphi=cos^{-1}(\frac{x}{A})=cos^{-1}(\frac{5}{10} )=\frac{\pi}{3}
        Vì vật đang chuyển động theo chiều dương \to \varphi âm (-)
        Vậy pha ban đầu của con lắc lò xo là: \varphi=-\frac{\pi}{3}

        3. Ví dụ minh hoạ viết phương trình dao động của con lắc lò xo nằm ngang

        Sau đây là ví dụ viết phương trình dao động cho một con lắc lò xo nằm ngang:

        Cho một con lắc lo xo nằm ngang gồm một lò xo nhẹ có độ cứng K=50N/m và vật có khối lượng m=500g, ban đầu người ta kéo vật ra xa một đoạn 10cm so với vị trí ban đầu rồi thả nhẹ cho vật chuyển động, chọn gốc thời gian tại lúc vật có li độ x=5 \sqrt{3}cm và vật đang chuyển động theo chiều âm. Phương trình dao động của vật là:
          Tìm biên độ dao động của con lắc lò xo:
          Vì vật được kéo ra xa vị trí ban đầu một đoạn 10cm nên biên độ dao động là:
          A=10cm
          Tìm tần số góc của con lắc lò xo:
          Ta có:
          m=500g=0,5kg
          Tần số góc của con lắc lò xo là:
          \omega=\sqrt{\frac{K}{m}}=\sqrt{\frac{50}{0,5} }=10 rad/s
          Tìm pha ban đầu của con lắc lò xo:
          Gốc thời gian được chọn tại thời điểm vật có li độ x=5 \sqrt{3} cm
          \to Độ lớn pha ban đầu của con lắc lò xo:
          cos(\varphi)=\frac{5 \sqrt{3} }{10}=\frac{\sqrt{3}}{2}\to \varphi=\frac{\pi}{6}
          Vì vật đang chuyển động theo chiều âm \to \varphi dương (+)\to \varphi=\frac{\pi}{6}
          Vậy phương trình dao động của con lắc lò xo là:
          x=10cos(10t+\frac{\pi}{6} )

          4. Bài tập rèn luyện viết phương trình dao động con lắc lò xo nằm ngang

          Sau đây là các bài tập giúp các bạn rèn luyện cách viết phương trình dao động của con lắc lò xo nằm ngang:

          Câu 1: Cho một con lắc lo xo nằm ngang gồm một lò xo nhẹ có độ cứng K=72N/m và vật có khối lượng 0.5kg, ban đầu người nén lò xo một đoạn 8cm so với vị trí ban đầu rồi thả nhẹ cho vật chuyển động, chọn gốc thời gian tại vị trí vật có li độ x=4\sqrt{2}cm và vật đang chuyển động về vị trí cân bằng. Viết phương trình dao động của con lắc lò xo
            Câu 2: Một con lắc lò xo có khối lượng vật nhỏ là 50g, độ cứng của lò xo là K=20N/m, ban đầu người ta kéo vật ra xa một đoạn 15cm so với vị trí ban đầu rồi thả nhẹ cho vật chuyển động, tại thời điểm t=0, vật có li độ -7,5cm và đang chuyển động ra xa vị trí cân bằng. Viết phương trình dao động của con lắc lò xo đó?
              Câu 3: Cho một con lắc lo xo nằm ngang gồm một lò xo nhẹ có độ cứng K=100N/m và vật có khối lượng 10g, ban đầu người nén lò xo một đoạn 20cm so với vị trí ban đầu rồi thả nhẹ cho vật chuyển động, chọn gốc thời gian tại vị trí vật có li độ x=-10\sqrt{3}cm và vật đang chuyển động theo chiều dương. Viết phương trình dao động của con lắc lò xo

                Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết của HocThatGioi về Con lắc lò xo nằm ngang – cách viết phương trình dao động và bài tập áp dụng. Nếu các bạn thấy hay và bổ ích, hãy chia sẻ cho bạn bè của mình để cùng nhau học thật giỏi nhá. Đừng quên để lại 1 like, 1 cmt để tạo động lực cho HocThatGioi và giúp HocThatGioi ngày càng phát triển hơn nhé! Chúc các bạn học thật tốt!

                Bài viết khác liên quan đến Lớp 12 – Vật Lý – Con lắc lò xo
                Back to top button
                Close