Dàn ý phân tích bài thơ Sóng Xuân Quỳnh ngắn gọn, đầy đủ nhất

Thanh Hiệp Tháng Mười Hai 9, 2021

Sóng- bài thơ với khát vọng tình yêu vĩnh cửu của người con gái khi yêu. Trong bài viết này HocThatGioi sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về nội dung cũng như nghệ thuật trong từng khổ thơ, các bạn cùng theo dõi nhé!

I. Tác giả, tác phẩm

Trước hết cùng tìm hiểu về tác giả cũng như đặc điểm trong thơ của bà

1. Tác giả

Xuân Quỳnh ( 1942- 1988 )
Xuân Quỳnh là một trong những nhà thơ tiêu biểu của thế hệ các nhà thơ trẻ thời kì chống Mĩ cứu nước, bà có cuộc đời bất hạnh, luôn khát khao tình yêu, mái ấm gia đình và tình mẫu tử
Đặc điểm hồn thơ: tiếng nói của người phụ nữ giàu yêu thương, khát khao hạnh phúc đời thường, bình dị, nhiều lo âu, day dứt, trăn trở trong tình yêu

Từ thơ Xuân Quỳnh đến văn xuôi Nguyễn Ngọc Tư — Tác giả Xuân Quỳnh

2. Tác phẩm

Sóng được sáng tác vào năm 1967 trong chuyến đi công tác vùng biển Diêm điền.
Tác phẩm được in trong tập Hoa dọc chiến hào ( 1968 )
Âm điệu của bài thơ Sóng là âm điệu của những con sóng ngoài biển khơi, lúc ào ạt, dữ dội, lúc nhẹ nhàng
Thể thơ ngũ ngôn với những câu thơ được ngắt nhịp linh hoạt
Bài thơ có hai hình tượng là ”sóng” và ”em” lúc phân tách, lúc lại soi chiếu vào nhau, hòa làm một trong một cái tôi trữ tình duy nhất.

3. Bố cục bài thơ

Khổ 1,2: Khát vọng yêu đương của nhân vật trữ tình

Khổ 3,4: Nguồn gốc của sóng

Khổ 5,6,7: Nỗi nhớ nhung trong tình yêu

Khổ 8,9: Suy nghĩ, khát vọng về tình yêu

II. Nội dung bài thơ Sóng

Bài thơ sóng gồm có 4 nội dung chính:

1. Khát vọng yêu đương của nhân vật trữ tình

”Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể

Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”

Sóng hiện ra với những đối cực ”Dữ dội”>< ” Dịu êm”; ” Ồn ào”>< ” Lặng lẽ” là những hình ảnh thật của con sóng ngoài biển khơi cũng như những cung bật cảm xúc, tâm trạng của người phụ nữ khi yêu. Tình yêu đôi lúc lại lặng lẽ, sâu lắng nhưng cũng có lúc cuồng nhiệt, mạnh mẽ.
Sóng không thể chịu được không gian chật hẹp trong lòng sông để tìm ra tận ”bể”, cũng như người phụ nữ khát khao tìm đến những chân trời đích thực của tình yêu, muốn tìm đến những thứ phù hợp với mình hơn. Sông và bể tạo nên sóng nhưng sóng chỉ thực sự là mình, được thoải mái sống với chính mình, được tự do bay nhảy khi sóng hòa mình vào biển khơi bao la, rộng lớn
Từ ngàn , triệu năm qua, con sóng vẫn thế, vẫn luôn dạt dào sôi nổi, đó cũng là bản tình của người phụ nữ tình yêu vẫn là một khát vọng cháy bỏng. Bồi hồi là trạng thái bất định, thể hiện rõ sự nôn nao, da diết của tình yêu trọn đời, trọn kiếp luôn trong ”ngực trẻ”

=> Con sóng là đại diện cho tình yêu của tuổi trẻ, luôn khát khao cháy bỏng trong tim. Đó là một trái tim không bao giờ thôi khát khao yêu thương của một nhân vật trữ tình trong bài thơ

2. Nguồn gốc của sóng

”Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?”

Trong đoạn này, nhà thơ sử dụng điệp ngữ “em nghĩ về” và câu hỏi tu từ “Từ nơi nào sóng lên” một niềm khát khao tự nhận thức bản thân, nhưng tác giả chỉ dừng lại ở đó vì còn đi tìm câu trả lời cho nguồn gốc của tình yêu.
”Sóng bắt đầu từ gió/ Gió bắt đầu từ đâu”, không thể truy nguyên nguồn gốc của sóng cũng như tình yêu của con người. Đó mãi mãi là bí ẩn diệu kì, sức hấp dẫn gọi mời của tình yêu. Không thể cắt và cũng chẳng nên cắt nghĩa tình yêu bởi khi ta biết yêu vì lẽ gì cũng là lúc tình yêu ra đi.

Như Xuân Diệu đã từng nói:

”Làm sao cắt nghĩa được tình yêu

Có khó gì đâu một buổi chiều

Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt

Bằng mây nhè nhẹ, gió hiu hiu”

Nhân vật ”em” tự nhận thức về tình yêu trong lòng mình, tự soi vào lòng mình để tìm lời giải đáp cho sự khởi nguồn của tình yêu để rồi em bất ngờ thú nhận bằng một sự chân thành, tự nhiên, một chút bất lực đáng yêu của một trái tim yêu không chỉ đòi hỏi cảm xúc mà còn đòi hỏi mảnh liệt: ”Em cũng không biết nữa/ Khi nào ta yêu nhau?”

Dàn ý phân tích bài thơ Sóng Xuân Quỳnh ngắn gọn, đầy đủ nhất 2

3. Nỗi nhớ nhung trong tình yêu

Trong khổ thơ thứ 5, nỗi nhớ được diễn tả thật mãnh liệt, da diết hiển hiện trong mọi chiều kích của không gian, thời gian, trạng thái của cuộc sống. Con sóng dù ở trạng thái nào ” trong lòng sâu”, ” trên mặt nước”, ngày hay đêm, đều thao thức một nỗi niềm ” nhớ bờ”. Một nỗi nhớ choáng cả không gian, thời gian

” Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức”

Người phụ nữ không còn giấu diếm nỗi nhớ của mình thêm được nữa mà trực trào ra bên ngoài cử chỉ, điệu bộ, thói quen hàng ngày một cách trực tiếp, chân thành và, mạnh dạn, đây cũng là điểm mới trong thơ Xuân Quỳnh dám bộc lộ ra những suy nghĩ của mình trong tình yêu, không còn e ấp ngại ngùng.
Một nỗi nhớ trực trào mãnh liệt bao trùm cả không gian và thời gian, không còn biên giới nào chế ngự được sự bao vây của nỗi nhớ
Nghệ thuật tương phản “xuôi – ngược”, “bắc – nam”: con sóng lăn lộn ngược xuôi, vẫy vùng ngoài biển lớn cũng như hành trình tình yêu mà người phụ nữ đang kiếm tìm giữa cuộc đời quá rộng, vô chừng.
” Nơi nào em cũng nghĩ/ Hướng về anh – một phương”: cũng như sóng chỉ có một hướng đích duy nhất đó là bờ, em chỉ có phương anh là điểm đến, sự thủy chung duy nhất của người con gái, dù có đi đến đâu, ở bất cứ nơi nào thì vẫn nghĩ về một người duy nhất

”Ở ngoài kia đại dương
Trăm nghìn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở”

Dù tình yêu có trải qua bao nhiêu khó khăn cách trở, đắng cay thì ” em” vẫn tin chắc một điều tình yêu chân thành sẽ có trái ngọt. Người con gái luôn ấp ủ một niềm tin tình yêu của mình sẽ có một kết thúc đẹp giống như con sóng kia ” Con nào chẳng tới bờ/ Dù muôn vời cách trở”

=>Hạt nhân trong tình yêu của người phụ nữ là nỗi nhớ, một nổi nhớ cồn cào da diết, nỗi nhớ chiếm cả tầng sâu, chiều rộng và trải dài theo thời gian.

4. Suy nghĩ, khát vọng về tình yêu

”Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa

Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ.”

Sự sống, tình yêu thời đại nào cũng luôn hữu hạn, vô thủy, vô cùng, vô tận của thiên nhiên vũ trụ. Trước cái vĩnh hằng của tạo hóa, vô hạn của cuộc đời, càng yêu mãnh liệt, càng khao khát gắn bó, con người càng hay nghĩ về thời gian.
”Cuộc đời tuy dài thế/ Năm tháng vẫn đi qua…” mang đến cho ta cảm giác cô đơn, dần dân có những nỗi lo âu về sự hữu hạn của tình yêu trước sự vô cùng của thời gian, cuộc đời
Cách duy nhất để tình yêu trường tồn với thời gian, để trái tim được đập mãi đó là ” làm sao được tan ra/ Thành trăm con sóng nhỏ/ Giữa biển lớn tình yêu/ Để ngàn năm còn vỗ”

=> Khát vọng được vĩnh cửu hóa tình yêu, hòa tình yêu của mình vào khối chung của nhân loại, như con sóng hòa mình vào đại dương mênh mông, bất tận

III. Nghệ thuật bài thơ Sóng

Nhịp điệu độc đáo, giàu sức liên tưởng, thể thơ năm chữ, cách ngắt nhịp, gieo vần linh hoạt
Giọng điệu tha thiết, chân thành
Xây dựng hình tượng sóng như một ẩn dụ nghệ thuật về tình yêu của người phụ nữ
Kết cấu ong hành: Sóng và em

Trên đây là dàn ý phân tích tác phẩm Sóng mà HocThatGioi gửi đến các bạn. Nếu thấy hay các bạn có thể ủng hộ và theo dõi các bài viết tiếp theo của HocthatGioi nhé. Chúc các bạn học tốt!